นอกจากกินผักจะช่วยให้รูปร่างสวย หุ่นดี ผักยังมีวิตามิน และไฟโตนิวเทรียนท์ด้วยนะ รู้รึเปล่า?
ใครยังไม่รู้จักคุณประโยชน์จากการทานผักมากพอ วันนี้ Urban Farming เราจะมาแนะนำให้ทำความรู้จักกับสารอาหารชนิดพิเศษที่พบได้ในพืชผัก และมีประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกายไม่น้อยหน้าวิตามินแร่ธาตุต่าง ๆ อย่าง “ไฟโตนิวเทรียนท์” กันครับ
มารู้จัก “ไฟโตนิวเทรียนท์” ในผักกันหน่อย
สำหรับสายสุขภาพ เราคงได้ยินเรื่องการเสริมไฟโตนิวเทรียนท์ (Phytonutrients) กันอยู่บ่อย ๆ โดยเฉพาะในผลิตภัณฑ์อาหารเสริมต่าง ๆ ซึ่งนั่นก็พอจะอนุมานได้ว่าเจ้าไฟโตนิวเทรียนท์ (Phytonutrients) ต้องมีประโยชน์อย่างมากกับร่างกาย แล้วมันคืออะไรกันล่ะ ทำไมพบได้เฉพาะในพืชผักเท่านั้น
ไฟโตนิวเทรียนท์ (Phytonutrients) เป็นสารธรรมชาติที่พืชผักสร้างขึ้นเพื่อใช้ในการเจริญเติบโตของตนเอง เช่น
ใช้สังเคราะห์แสง
ใช้ในการสร้างความแข็งแรงของพืช
ใช้ในการสร้างให้ผักมีสี รส กลิ่นที่แตกต่างกัน
สารไฟโตนิวเทรียนท์นั้น มีอยู่ด้วยกันมากกว่า 25,000 ชนิด เรียกได้ว่ามากมายเลยครับ แต่ที่พบได้มาก และมีผลการศึกษาว่ามีประโยชน์ต่อร่างกายของมนุษย์เราด้วยนั้น มีอยู่ 6 ชนิด ได้แก่
- แคโรทีนอยด์ (Carotenoids)
- กรดเอลลาจิก (Ellagic acid)
- ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids)
- เรสเวอราทรอล (Resveratrol)
- กลูโคซิโนเลท (Glucosinolates)
- ไฟโตอีสโตรเจน (Phytoestrogen)
ซึ่งไฟโตนิวเทรียนท์แต่ละชนิดก็พบได้ในพืชผักที่แตกต่างกัน และให้ประโยชน์ต่อร่างกายของเราแตกต่างกันด้วย
โดยรวมแล้วก็พูดได้ว่า ไฟโตนิวเทรียนท์นั้น เป็นสารสำคัญในผักผลไม้ตามธรรมชาติที่ร่างกายไม่สามารถสกัดได้เอง และให้ประโยชน์ต่อร่างกายของเราครับ
ประโยชน์ของ “ไฟโตนิวเทรียนท์”
อย่างที่พูดไปแล้วนะครับ “ไฟโตนิวเทรียนท์” แต่ละตัวมีสารประกอบไม่เหมือนกัน ได้จากผักผลไม้ต่างชนิดกัน และให้ประโยชน์ต่อร่างกายแตกต่างกันด้วย เช่น
ไฟโตนิวเทรียนท์บางชนิดจะช่วยสารต้านอนุมูลอิสระ
บางชนิดมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ช่วยลดการอักเสบของร่างกาย
บางชนิดทำหน้าที่เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยให้ร่างกายพร้อมรับมือกับเชื้อโรคต่าง ๆ ช่วยยับยั้งและต่อต้านเซลล์มะเร็ง และช่วยในการชะลอวัย
เรียกว่าทั้งเรื่องสุขภาพและความงาม เจ้า “ไฟโตนิวเทรียนท์” ในพืชผักสามารถเข้าไปมีส่วนช่วยให้สุขภาพดีขึ้นได้ทั้งหมด ซึ่งประโยชน์ของไฟโตนิวเทรียนท์นั้น หากจะจัดกลุ่มแบ่งแบบง่าย ๆ เพื่อให้เราสามารถเลือกทานผักที่ส่งเสริมสุขภาพร่างกายได้ตามที่ต้องการ ก็จะแบ่งได้เป็น 5 กลุ่มตามสี ของผักครับ คือ สีส้ม สีแดง สีขาว สีเขียว สีม่วง ดังนี้ ครับ
ไฟโตนิวเทรียนท์จากพืชผักสีส้ม (เบต้า แคโรทีน,แคโรทีนอยด์)
ไฟโตนิวเทรียนท์ประเภทแคโรทีนอยด์ เป็นไฟโตนิวเทรียนท์ที่พืชสร้างขึ้นเพื่อใช้ในกระบวนการสังเคราะห์แสง เพื่อสร้างอาหารให้กับตนเอง จะพบมากในกลุ่มผลไม้สีส้ม สีเหลือง สีแดง เช่น มะละกอ แครอท มะเขือเทศ สารไฟโตนิวเทรียนท์ประเภทนี้มีคุณสมบัติในการช่วยบำรุงสายตา และช่วยเรื่องระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยลดความเสี่ยงเกี่ยวกับโรคตา จอประสาทตาเสื่อม ทำให้ระบบไหลเวียนเลือดในดวงตาดีขึ้น ใครที่ใช้สายตาบ่อย ๆ จ้องหน้าจอนาน ๆ ควรทานผักผลไม้ในกลุ่มนี้เพิ่มเติมนะครับ
ไฟโตนิวเทรียนท์จากพืชผักสีแดง (ไลโคปีน)
ไฟโตนิวเทรียนท์ประเภทไลโคปีน คือสารสีแดงที่ช่วยให้พืชมีสีสันสะดุดตาเพื่อดึงดูดสัตว์กินพืชให้มากินผลไม้ เป็นวงจรชีวิตที่ช่วยในการขยายพันธุ์ของพืช สำหรับคนเรานั้น ไฟโตนิวเทรียนท์ประเภทไลโคปีน จะพบได้มากในผักผลไม้ที่มีสีแดง เช่น มะเขือเทศ เบอรี่
ไลโคปีนมีคุณสมบัติในการช่วยต้านอนุมูลอิสระ ทำให้ส่งผลต่อการต้านเซลล์มะเร็ง ทำให้สุขภาพผิวดี เป็นหนึ่งในสารอาหารสำคัญที่คนรักผิวห้ามพลาดเลยครับ
ไฟโตนิวเทรียนท์จากพืชผักสีม่วง (เรสเวอราทรอล)
ไฟโตนิวเทรียนท์ประเภทเรสเวอราทรอล คือสารอาหารที่พืชสร้างขึ้นเพื่อช่วยให้พืชแข็งแรง ลดภาวะเครียดของพืช ไฟโตนิวเทรียนท์ประเภทเรสเวอราทรอล จะพบได้มากในพืชผัก ผลไม้ที่มีสีม่วง เช่น กะหล่ำม่วง มะเขือม่วง พร้อมคุณสมบัติในการช่วยป้องกันโรคหัวใจ อัลไซเมอร์ และมีส่วนช่วยในการชะลอวัยครับ
ไฟโตนิวเทรียนท์จากพืชผักสีขาว (อัลลิซิน)
ไฟโตนิวเทรียนท์อัลลิซินจากพืชผักสีขาว เป็นไฟโตนิวเทรียนท์ที่พืชสร้างขึ้นเพื่อเป็นสารธรรมชาติในการช่วยป้องกันแมลงศัตรูพืช ไม่ให้สัตว์มากัดกินพืชครับ
ไฟโตนิวเทรียนท์อัลลิซินจะได้จากผักสีขาว เช่น ผักกาดขาว หัวไชเท้า คุณสมบัติของไฟโตตัวนี้ก็จะช่วยลดไขมันเลว LDL ในเลือดได้ครับ
ไฟโตนิวเทรียนท์จากพืชผักสีเขียว (ลูทีน)
ผักใบเขียว เป็นอะไรที่พวกเราน่าจะทานกันบ่อยสุด ๆ หาทานได้ง่าย พืชผักสีเขียวมีไฟโตนิวเทรียนท์ที่สำคัญก็คือ “ลูทีน” ซึ่งพืชสร้างขึ้นเพื่อเป็นสารที่ช่วยต้านอนุมูลอิสระในพืชเอง และแน่นอนว่าสำหรับเรามันก็ช่วยต้านสารอนุมูลอิสระได้เช่นกันครับ
อนุมูลอิสระเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เซลล์ต่าง ๆของร่างกายเสื่อมโทรม แก่ไว ป่วยง่าย อะไรแบบนั้น ทานผักใบเขียวเยอะ ๆ สุขภาพก็จะแข็งแรง ชะลอวัยได้ครับ
สรุป
อ่านมาถึงตรงนี้ Urban Farming ขอย้ำนะครับว่า ไฟโตนิวเทรียนท์นั้นเป็นสารอาหารที่ร่างกายผลิตเองไม่ได้ครับ ต้องได้รับจากการทานผักผลไม้เข้าไปเท่านั้น
สำคัญที่สุดก็คือเราควรทานผักให้เพียงพอในแต่ละวัน ทานสม่ำเสมอ และให้ครบหลากสีจะดีที่สุดครับ ว่าแล้วก็ไปช้อปผักน่าทาน สะอาด ปลอดภัย เต็มไปด้วยสารอาหารสำคัญสำหรับร่างกายที่ Urban Farming กันครับ
